çinko mutfak eşyalarında kullanılır mı

Akrilik mutfak tezgahları nasıl kullanılır, nelere dikkat edilir, kullanıcısına sağladığı avantajlar nelerdir, gelin birlikte inceleyelim Akrilik Tezgah Kullanışlı Mı? Tezgah satın almadan önce karşınıza çıkacak seçeneklerden biri olan Akrilik tezgahlar için kullanımı avantajlı mı değil mi çokça düşüneceksiniz. RedoxonC Vitamini. C vitamini, bağışıklığın normal fonksiyonunu destekler. Redoxon C Vitamini, 1000 mg C vitamini içerir. Redoxon C Vitamini'ni normal beslenmenizin yanında günlük rutininizin bir parçası olarak kullanabilirsiniz. 11 yaş ve üzeri yetişkinlerin kullanımına uygun olan suda eriyen efervesan tabletler, su SonKullanma Tarihi Geçmiş Un Kullanılır mı? Son yıllardaki düşük karbonhidrat trendine rağmen unla yapılan hamur işleri popülerliğini koruyor ve aslında çoğu aile kısa sürede tüketebileceğinden daha fazla un satın alıyor. Hemenrezervasyon yapın – ziyaretinizi dört gözle bekliyoruz. Telefon 05325761517 üzerinden bizimle iletişime geçin. Bizde nakit ödeme veya VISA, Mastercard, bankamatik kartı ve banka havalesi ile ödeme yapabilirsiniz. Yemeklerinizi paket de yaptırabilirsiniz. ZİNCOnedir ve ne için kullanılır? ZİNCO, çinko içeren şuruptur. 100 ml’ lik amber renkli şişede, 5 ml’ lik kaşık ve 5 ml’lik pipetle beraber sunulur. Çinko eksikliğinin tedavisi veya önlenmesinde ve diyare (ishal) tedavisinde kullanılır. 2. ZİNCO’ yu kullanmadan önce dikkat edilmesi gerekenler Liste De Site De Rencontre Serieux. Çinko, periyodik tablonun II B grubunda yer alan, mavimsi açık gri renkte, erime noktası düşük ve kırılgan olan bir metaldir. Geçiş elementleri grubunda yer alan çinko oldukça geniş kullanım alanına sahiptir. Antik çağlardan beri bilinen çinko ilk zamanlar sahte gümüş’ olarak da adlandırılmıştır. Sert ve kırılgandır bir yapısının olması yanında 120 C gibi bir sıcaklıkta ancak şekillendirilebilmektedir. Çinko anot olarak katodik korozyon korumada ve galvanizlemede oldukça bir tek yükseltgenme derecesi olan ve bileşiklerinde +2 değerlik alan bir elementtir. Ayrıca indirgen amfoter özellik gösterir ve bileşiklerde genellikle iyonik bağ yapar. Çinko; amonyak, amin, siyanür ve halojen iyonları ile kompleks bileşikler meydana getirir, güçlü bir indirgeyicidir ve yanıcı değildir. Elektropozitif özelliği ile yükseltgen olmayan asitlerle tepkimeye girerek hidrojen açığa çıkarır. Çinko, soğukta kuru havadan etkilenmediği gibi nemli havada ince bir hidrokarbonat katmanıyla kaplanır ve bu sıcaklıkta halojenlere bile dayanıklı hale gelir. Onu daha derin bir yükseltgenmeden asitlerde hidrojen ayrıştırarak çözünür ve su içerisinde iken yüzeyinde koruyucu hidroksid oluşturduğundan çözünme göstermez. Fakat bazlarda çinkat vererek çözünür. Nitrat asidinde NH3, N2O, NO ve NO2 gibi ürünler oluşturmak üzere çözünürken derişik sülfat asidinde SO2 çıkışı görünür. En önemli çinko bileşikleri ZnO, ZnSO4, ZnCI2 Kullanım Alanları Çinkonun dünyada yıllık kullanım miktarına bakıldığında demir, alüminyum ve bakırdan sonra geldiği çinko nerelerde ve hangi amaçlar için kullanılır? Çinko, üzerinde koruyucu hidrokarbonat tabakası bulunduğu için, havadan etkilenmez ve damlarda kaplamalarda kullanılır. Korozyondan korunma amacıyla, çelik gibi diğer metallerin galvanizlenmesinde, otomotiv endüstrisinde döküm kalıplarında, kuru pillerin çoğunda negatif elektrot yerine geçen dış kabında yararlanılmaktadır. Demir levhaları çinko ile kaplamak korozyonu ayrıca; pirinç, nikelli gümüş, değişik lehimler, alman gümüşü gibi alaşımların yapımında, demir ve çelik malzemelerinin koruyucu kaplamalarında, basınçlı dökümlerde, pirinç ve çinko levha yapımında kullanılır. Yine diş dolgularında Hg civa ile malgama şeklinde kullanılması tedavi amacı iledir. Döküm yapılan çinko ile çeşitli sanat eşyaları yapılmaktadır. Ayrıca ince bir tabaka halinde uygulanması, ciltte su kaybını önlediğinden merhemlerin bileşimine de katılabilmektedir. Yaşa bağlı göz hastalıklarında da kullanımı görülmektedir. Çinko sülfür, saatlerin akrep ve yelkovanlarında ve çinko metil, ZnCH32 pek çok organik maddenin sentezinde ve çelik ürünlerinde, şarj edilebilir pillerde, inşaat sektöründe ve çatı yapımı gibi alanlarda sıklıkla kullanılmasının nedeni ise uzunlu ömürlü oksit halinde kibrit yapımında, lastik sanayisinde, merhem ve kozmetiklerin yapımında kullanılmaktadır. Çinko sülfür ile floresan ve katot ışınlı lambalar yapılmaktadır. Ayrıca çinko sülfat tarım ilaçlarında, kumaş boyanmasında ve tıpta; çinko klorür ise mobilya gibi eşyaların korunmasında ve lehim yapımında birçok vitamin ve mineral ilaçlarının bileşeni olmasının bir sebebi de bağışıklık sisteminin düzenli çalışabilmesini sağlamasındandır. Cildin ve kasların erken yaşlanmasını önleyen anti-oksidan özellikleri ile beraber yaraların iyileşmesinde, görme duyusunun güçlenmesinde de etkilidir. Çinkonun Biyokimyası Çinko, hemen hemen bütün hücrelerde bulunması zorunlu olan bir mineraldir. Çünkü, insan vücudunda gerçekleşen biyokimyasal reaksiyonların için 100 çeşit enzimi aktif hale hücre çoğalması ve büyümesi için her gün belli bir miktarda dışarıdan alınması zorunlu olan bir mineraldir. Sağlıklı bir bağışıklık sisteminin oluşmasında, yaraların iyileşmesinde, vücudun tat ve kokuları algılamasında, görme duyusunun güçlenmesinde ve DNA sentezinde gereklidir. Akyuvarların, antikorların oluşmasında da İçin Gıda Kaynakları Nelerdir? Çinko oldukça fazla gıdada bulunmaktadır. Özellikle istiridye bol miktarda çinko içerir. Çinko içeren gıdalara baktığımızda; kırmızı et, kümes hayvanları, kabuklu deniz ürünleri, fasulye, fındık, kahvaltılık tahıl ürünleri ve süt ürünlerinin başı çektiğini görmekteyiz. Çinkonun en iyi besinsel kaynağı deniz ürünleri ve kırmızı ettir, diyebiliriz. Bu gıdalar çinkonun emilimini azaltıcı maddeler bulundurmadığı gibi, emilimi arttırıcı bazı amino asitleri besinlerde , tahıllı ekmeklerde, tahıl ürünlerinde, baklagillerde mercimek, mısır, buğday bulunan fosfat ve fitatlar çinkonun emilimini mayalanmış tahıl ekmeklerindeki çinko vücutta, mayalanmamış olanlardaki çinkodan daha en fazla bulunduğu besinler için 100 gramdaki değerleri şöyledir;İstiridye 7 mg Sütsüz çikolata 2 mg Peynir 2-4 mg Kuru fasulye 3 mg Sığır eti 5 mg Yumurta mg Brokoli 1 mg Karides mg Mısır mg Brüksel lahanası 1 mgGünlük çinko gereksinimine baktığımızda; yeni doğan ve ilk 6 ayda günde 3 mg , 1 ile 10 yaşları arasında günde 10 mg, ergenlik döneminde günde 15 mg ve hamile kadınlarda günde 20 mg olduğu görülmektedir. Avrupa Birliğince tavsiye edilen miktar ise günde 15 mg’ dır. Vücut için gerekli olan çinko miktarı özellikle bazı dönemlerde artış göstermektedir. Çocukluk dönemlerinde, gereksinmelerin arttığı hamilelerde, emzirme dönemindeki annelerde ve yeterli miktarda çinko alamayan yaşlılarda çinko takviyesi Azlığı Nedir? Nasıl Anlaşılır? Özellikle çinko alımının yetersiz olduğu, emiliminin zayıf olduğu zamanlarda, vücuttaki çinko kaybının arttığı dönemlerde kişi enfeksiyonlara karşı daha zayıftır. Çocuklarda öğrenme yeteneğinin azalması, büyümedeki aksaklıklar, saç dökülmesi, kısırlık, soğuk eller ve ayaklar, koklama ve tat alma duygusunun sınırlı olması, tırnaklarda beyaz lekeler de çinko azlığını vücutta yaygın cilt lezyonları ve beslenme bozukluğu belirtilerinin görülmesi ağır çinko eksikliğine işarettir. İştahsızlık, infeksiyona açık olma, büyümede duraklama ya da yavaşlama ve yara iyileşmesinde gecikme de çinko eksikliğinden yetersizliği ciddi bir boyuta ulaşması halinde tehlikeli durumlar ortaya çıkarabilir. Kalp, beyin ve üreme sistemin özellikle bu minerale ihtiyacı vardır. Bağışıklık sisteminin düzenli çalışabilmesinin yanında , soğuk algınlığı ve gripten korunmak için de vücutta bol miktarda çinko bulunması gereklidir. Ayrıca Vücuttaki fazla çinko böbrekler tarafından dışarı Diğer Etkileri Nelerdir? Özellikle kış aylarında bakterilere ve virüslere karşı çok zayıf olan kişilerde soğuk algınlığı ve gribe karşı çok etkilidir. Çinko, akneye karşı da oldukça etkili bir mineraldir. Uzmanlara göre, akne oluşumuna yol açan hormon bozukluklarında çinko oldukça önemlidir. A vitamininin kimyasal bileşimini harekete geçirerek akne sivilcelerinin kaybolmasını sağlar ve cildin yenilenmesini sağlayarak güzelleştirir. Bu eksikliğin giderilmesinde özellikle kabak çekirdeği, zencefil, yulaf, yumurta ve badem tüketimi önerilmektedir. Çinko aynı zamanda el tırnaklarını sertleştirir, saçı kuvvetlendirir ve uçukların etkisini hafifletir. Adet görme ağrılarını hafiflettiği ve kısırlığa karşı etkili olduğu da bilinen Numunelerdeki Normal Zn Konsantrasyonları Ne kadardır? Serum veya plazma 11-24 mmol/L mg/L Tam kan mmol/L mg/L Eritrositler 150-275 mmol/L mg/L İdrar mmol/24 s mg/24 s Lökosit mmol/g ka 10-200 mg/g ka Saç mmol/g 150-240 mg/gÇinkonun Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Nelerdir? Sembolü Zn zinc Atom ağırlığı 65,409 g/mol Atom Numarası proton/elektron sayısı 30 Görünüş Mavimsi açık gri Oksidasyon Sayısı 2+ Atom Hacmi 9 2 Nötron Sayısı 35 Sınıflama Geçiş Elementi İzotopların Kütle Numarası 64 66 67 68 70 Elektron Düzeni [Ar] 3d10 4s2 Grup, periyot, blok 12, 4, d Elektronlar 2, 8, 18, 2 Maddenin hali Katı Kristal yapısı; Hegzagonal Yoğunluğu 7 140 g/mL Erime noktası 419,53 C 692 68K Kaynama noktası 907 C 1180K Molar hacmi 9 16 ml/mol Mineral Sertliği 2 5 Özgül ısı 0 390 J/gK Isı iletkenliği 1 20 W/cmK Buharlaşma Entalpisi 119 kJ mol-1 Atomlaşma Entalpisi 131 kJ mol-1 Ergime ısısı 7,32 kJ/mol Buharlaşma ısısı 123,6 kJ/mol Isı kapasitesi 25,390 25 C J/mol-K Yükseltgenme seviyeleri 2+ Amfoter oksit İyonlaşma enerjisi 906,4 kJ/mol Atom yarıçapı 135 pm Atom yarıçapı hes. 142 pm Kovalent yarıçapı 131 pm Van der Waals yarıçapı 139 pm Elektrik direnci 59,0 n&937;-m 20 C’de Isıl iletkenlik 116 W/m-K Isıl genleşme 30,2 m/m-K 25 C’de Ses hızı 3850 m/s 25 C’de Mohs sertliği 2,5 Vickers sertliği MPa Brinell sertliği 412 MPa 20 C’de normal potansiyeli Elastik modülü E=10000 kg/mm 20 C Poisson sayısı m=0,27 Burulma modülü F=3935 kg/mm 20 C Elektrik direncinin sıcaklık katsayısı; 516 C’de H2 çözünürlüğü %10 Atom H 448 C’de N2 çözünürlüğü %10 Atom N Spesifik ısı 0 C’de 20 C’de 100 C’de Meltem Türk Çinko, vücutta çok önemli fonksiyonları olan, tüm hücrelerin büyümesi ve çoğalabilmesi için gerekli bir elementtir. Ayrıca doku zedelenmesi ve hücre ölümünün nedeni olan, serbest radikal denilen maddelerin ortamdan uzaklaştırılmasında rol oynayan proteinlerin yapısında yer alır. Yani antioksidandır. Vücutta hızla yenilenen hücreler, özellikle bağışıklık sistemi, kemik iliği – kan hücreleri ve sindirim sistemi çinko eksikliği belirtilerini çok erken gösterir. Çinko gıdalarda yaygın olarak bulunmakla birlikte, her gıdadaki miktarı ve biyolojik yararlarının derecesi farklılık gösterir. En fazla deniz ürünleri ve kırmızı ette bulunur. İnsanlarda çinko eksikliği yaygın olarak görülmektedir. Özellikle tahıl ağırlıklı beslenmelerde çinko eksikliği önemli bir sorundur. Çinko eksikliği için riskli gruplar; okul öncesi çağdaki çocuklar, ergenlik dönemindeki gençler, hamile kadınlar ve yaşlılardır. Çinko ihtiyacı; Yenidoğan döneminde ilk 6 aya kadar 3 mg/gün 1-10 yaşlarında 10 mg/gün ergenlik döneminde 15 mg/gün hamilelerde 20 mg/gün Gelişme geriliği Gelişme geriliği gösteren çocuklarda çinko takviyesinin boy uzamasında önemli rol oynadığı çalışmalarla gösterilmiştir. Gelişmekte olan ülkelerde çocukların diyeti emilebilen çinko yönünden zayıfsa ve çocuklarda gelişme geriliği varsa, çinko takviyesine gereksinim vardır. Endokrinolojik bir nedene bağlı olmayan boy kısalıklarında serum çinko düzeyleri normal bile olsa çocuk 6 ay kadar çinko verilerek desteklenmelidir. Toprak yiyen çocuklarda hem demir, hem çinko eksikliği söz konusudur. Bu çocuklara demir tedavisi verildiğinde kansızlık düzelmesine rağmen gelişme geriliği ancak çinko verilince düzelir. Çocukluk yaş grubu ishalleri Yeterli çinko alınımının önemli olduğu diğer bir alan çocukluk yaş grubu ishalleridir. Dünyada her yıl binlerce çocuk ishal nedeni ile kaybedilmektedir. Özellikle tekrarlayan veya uzamış ishaller gelişme geriliğine neden olur. İshal tedavisinde, ishal diyetinin yanı sıra ağızdan hidrasyon tuz-şeker toz ve solüsyonları önemli yer alır. Ancak ishal 14 günden fazla sürdüyse beslenme ve gelişme bozuklukları ortaya çıkabilir; çocuğun diğer enfeksiyonlara yakalanma riski de artar. Bunun nedeni ise bağışıklık sisteminin yetersizliğidir. Eğer çocuk küçükse, anne sütü almıyorsa ve ishalden önce başka enfeksiyonlar geçirdiyse durum ağırlaşabilir, hücresel fonksiyonlar azalabilir. Bu durumda hasar gören hücresel fonksiyonların tamirinden çinko sorumludur. Bu nedenle özellikle gelişmekte olan ülkelerde veya tahıl ağırlıklı beslenen bölgelerde uzayan ishal süresini kısaltmak için çinko takviyesi önerilmektedir. Soğuk algınlığı Çinkonun gündemde olduğu diğer bir alan soğuk algınlığıdır. Soğuk algınlığı en sık görülen hastalıklardan biridir. Çeşitli virüsler soğuk algınlığına yol açabilir. Yapılan çalışmalar çinko desteğinin soğuk algınlığı belirtilerini önemli derecede azalttığını göstermektedir. Çinko ayrıca ağır zatürrede de destekleyici ve yara iyileşmesini hızlandırıcı bir elementtir. Bağışıklık sistemi Gıdalarla veya takviye şeklinde çinko desteği hamilelerde ve yaşlılarda da bağışıklık sistemini önemli derecede desteklemektedir. Sonuç olarak çinko temel minerallerden biridir ve bağışıklık sistemini güçlendiren, büyüme ve gelişmeyi belirgin şekilde hızlandıran bir elementtir. ÇİNKO EN FAZLA HANGİ GIDALARDA VAR? 100 gramda Peynir 2-4 mg Yoğurt 1 mg Yumurta mg Kuru fasulye 3 mg Brokoli 1 mg Hindi eti mg Sığır eti 5 mg Sütsüz çikolata 2 mg Ayçekirdeği mg Mısır mg Brüksel lahanası 1 mg Karides mg İstiridye 7 mg Günlük yaşamda sıkça kullanılan elementlerin adı ve sembolü nasıldır bu konuda sizlere kısa bilgiler Au az bulunan bir elementtir. Süs eşyalarında, elektronik devrelerde Ag süs eşyalarında diş dolgularında Zn pil üretiminde, mutfak eşyalarında Hg diş dolgusunda, termometrelerde Fe inşaat ve otomotiv sanayinde kullanılır. Ayrıca kanın yapısında Pb akülerde ve X ışınlarından korunmak için koruyucu giysi yapımında kullanılır. Kurşun zehirlenmeye neden Pt paslanmadığı için tıpta kullanılır. Platin protez Otomotiv ve uzay teknolojisinde Cu ısı ve elektrik iletkenliği yüksektir. Elektrik iletiminde, araçlarda, mutfak ve süs eşyası yapımında kaplama şeklinde I deniz ürünlerinde ve iyotlu tuzda bulunur. Tıpta, eczacılıkta ve tentürdiyot yapımında kullanılır. Çinko Nedir? Çinko kimyasal olarak aktif bir metaldir. Bu sebeple birçok metalle kolay bir şekilde alaşım elementi olarak kullanılabilmektedir. Ayrıca kuvvetli elektropozitif metal olarak korozyona dayanıklı çelik üretiminde kullanılmaktadır. Çinko galvanizlemede, pirinç-bronz alaşımları ve pres döküm ile çinko oksit ve haddelenmiş çinko alaşımlarının üretiminde kullanılmaktadır. Çinko Zn elementi hurda malzemelerden üretilmesinin yanısıra büyük bir bölümü sfalerit ZnS mineralinden pirometalurjik ve hidrometalurjik üretim yöntemleri ile üretilmektedir. Pirometalurjik ve hidrometalurjik üretim yöntemlerinin her ikisinde de ilk olarak kavurma yapılmaktadır. Kavurma işleminde ZnS mineralinde bulunan kükürt oksijenle reaksiyona girer ve SO2 gazını oluşturur. SO2 gazı hava kirliliği oluşturur. Günümüzde SO2 ile sülfürik asit H2SO4üretimi yapılıyor olmasına rağmen, bu asidin depolama problemleri ve fazla yapılan üretimin tüketilememesi sebebiyle büyük sorunlar oluşmaktadır. Bu sebeple günümüzde kavurma işlemi gerekmeksizin hidrometalurjik yöntemlerle ZnS mineralinin çözeltiye alınmasını amaç edinmiş çalışmalar da yürütülmektedir [1]. Çinkonun Özellikleri ve Kullanım Alanları Çinko periyodik tabloda Zn ile gösterilen, 65,4 g/mol atom ağırlığına ve 30 atom numarasına sahip, oda sıcaklığında katı halde bulunan bir elementtir. Yoğunluğu 7,14 g/cm³, sıvı haldeki yoğunluğu 6,57 g/cm³, ergime noktası 419, 53 °C, kaynama noktası 907 °C’dir. Çinko bileşiklerinde +2 değerliğe sahiptir. Bileşiklerinde kovalent bağlı olup, siyanür, amin, amonyak ve halojenler ile kompleks bileşikler yapar. Mineral asitlerle reaksiyon sonucu H2 çıkışı olur ve çözünür. Genel olarak nitrik asitte ise NOx çıkışı olur. Toz halinde iken etkin bir redükleyicidir. Sıcakta halojenlere bile dayanıklıdır ve oksijen, kükürt ve klor gibi elementlerle yüksek sıcaklıkta şiddetle reaksiyona girer. Su içerisinde yüksek miktarda klorür civa ve sülfat tuzları ile sert bir amalgam yaparak çözünür. Çinkonun fosfat, silikat, oksit ve organik haldeki kompleksleri suda hiç çözünmez ya da çok yavaş çözünür [2]. Çinkonun Mineralleri Çinko doğada en çok bulunan elementler arasında 23. sıradadır ve en fazla kullanılmakta olan minerali sfalerit ZnS’tir. Diğer mineralleri arasında franklinit Fe, Mn, ZnFe, Mn2O4, smitsonit çinko karbonat, ve hemimorfit çinko silikat da vardır. Genel olarak çinko mineralleri 6 grup altında sınıflandırılmaktadır [2]. Çinkonun bazı minerallerini aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz. Tablo 1. Bazı çinko mineralleriÇinko yerkabuğunda genellikle oksitli, silikatlı, karbonatlı, sülfürlü ve nabit halde bulunur. Çinko, kolay oksitlenir. Oksidasyon zonlarında nabit çinko, azurit, kuprit, tenorit ve malahit mineralleriyle beraber bulunur. Ülkemizde üretimi yapılan sülfürlü cevherlerin ülkemiz içinde izabesi yapılmamaktadır ve zenginleştirilerek konsantre halde, tuvenan, ayıklanmış konsantre ve kalsine olarak ihracatı yapılmaktadır [1]. Sfalerit ZnS olarak ifade edilen sfalerit, FeS ile birlikte bulunmaktadır ve demir oranı %20’ye yaklaşan siyah renge sahip bu mineral Marmatit olarak isimlendirilmiştir. Ayrıca CuS ve MnS de içermektedir. Koyu kahverengi, renksiz veya siyah olup, çizgi rengi ise sarı ya da sarımsı bir kahverengidir. Genel olarak yarı saydam, safken saydamdır. Sfalerit yataklarının en büyükeri Meksika, Macaristan, Kuzey Amerika, Avustralya ve Türkiye’dedir [3]. SfaleritSimitsonit ZnCO3 yapısına sahip, yeşilimsi ya da renksiz bir halde bulunur ve sertliği 5, özgül ağırlığı 4,3 g/cm³’tür. Simitsonit, sfaleritin bozunması sonucunda oluşur ve ABD, İngiltere ve Türkiye’de önemli yataklara sahiptir [3]. SmitsonitHemimorfit Kalamin H2Zn2SiO5 veya ZnOH olarak formülize edilir. Doğada yuvarlak bir yapıda saydam ya da yarı saydam olarak simitsonit ile birlikte bulunur [3]. Hemimorfit KalaminVurtzit ZnS olarak gösterilir ve hegzagonal kafes yapısına sahiptir. Açık siyah bir çizgi rengine sahiptir. En çok Bolivya, Aachen ve Silezya’da yatakları bulunmaktadır [3]. VurtzitFranklinit Zincoferrit Zn, MnO, Fe2O3 veya Fe, Zn, MnO, Fe, Mn2O3 formülü ile ifade edilen franklinit kübik bir yapıda kristalleşme eğilimine sahiptir. Çizgi rengi siyah ya da kırmısımsı kahveringidir. Metamorfik kalkerler içinde bulunur ve vilemit ve zinkit ile beraber bulunur [3]. Franklinit ZincoferritKaynakça [1] Dedemli, İ., Sfaleritin asidik potasyum dikromatlı K2Cr2O7 ortamda çözündürülmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Maden Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2008. [2] Özpek, E., Oksitli çinko cevherlerinin değerlendirilme olanaklarının araştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Cevher Hazırlama Anabilim Dalı, Maden Mühendisliği Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Aralık, 2010. [3] Demir, F., Çinko sülfür cevherlerinin oksidasyon ve redüksiyon koşullarına mekanik aktivasyonun etkisi. Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya, 2018 Çinko konusunda bildiklerimiz inanın bilmediklerimizin yanında o kadar az ki kızlar. Ne kadar kullanıyor olsak da, çok farklı faydalarını çoğunlukla atlayabiliyoruz. Soğukalgınlığı belki aklımıza gelen tek zaman çinko alımı için, ama aslında bakın daha ne özel faydaları var. Çinko Nelere Destek Oluyor? Çinkoyu her gün küçük miktarlarda alarak baştan olayı çözmek de bir yöntem olabilir. Çinko vücuda çeşitli şekillerde fayda sağlar hormon üretimi, gelişimi ve onarımı için yardımcı olur; Bağışıklığı geliştirir ve sindirimi kolaylaştırır. Çinko yararları aynı zamanda bir anti-inflamatuar ajan olarak hareket etme kabiliyetini içerir. Bu nedenle çinko, kanserle savaşmak veya kalp hastalığını yönetmek gibi birtakım yaygın, kronik hastalıklar için önemli terapötik faydalar sağlar. Çinko aslında tüm vücut dokusunda bulunur ve sağlıklı hücre bölünmesi için gereklidir. Vücutta bir antioksidan gibi davranır, serbest radikallerin yarattığı hasarla mücadele eder ve yaşlanmayı yavaşlatır. Çinkonun hormonal denge üzerinde de büyük etkisi vardır, bu nedenle küçük bir miktar çinko eksikliği bile infertilite veya diyabet riski yaratabilir. Diyetinizde yeterli çinko bulunmaması halinde, sık sık hastalanmak, her zaman yorgun hissetmek, zayıf konsantrasyon, büyüme geriliği ve yaraları iyileştirmeme gibi olumsuz reaksiyonlar yaşamak mümkündür. Çinkodan Maksimum Fayda Sağlamak için Ne Kadar Tüketmeliyiz? Aşağıdaki çinko için diyet referans alımı yaş ve cinsiyete göre listelenmiş Bebekler • 0–6 ay 2 milligram/gün • 7–12 ay 3 milligram/gün Çocuklar • 1–3 yaş 3 milligram/gün • 4–8 yaş 5 milligram/gün • 9 –13 yaş 8 milligram/gün Yetişkinler • 14 yaş ve üzeri erkekler 11 milligram/gün • 14-18 yaş arası kadınlar 9 milligram/gün • 19 yaş ve üzeri kadınlar 8 milligram/gün Çinko genellikle pastil, şurup, jel ve kapsüller de dahil olmak üzere çeşitli formlarda bulunur. Çinko aynı zamanda birçok multivitamin ve mineral takviyesinde de yer alır. Bu takviyeleri çinko glukonat, çinko sülfat veya çinko asetat şeklinde bulabilirsiniz. Çinko Eksikliği Belirtileri Nelerdir? Çinko eksikliği, dünya genelinde yaygın bir sorun. Çinko eksikliği, çinko içeren yiyecekler yenmediğinde, sindirim bozuklukları veya zayıf bağırsak sağlığı olarak ortaya çıkar. Çinkonun en yüksek seviyeleri, protein açısından yüksek gıdalardır – özellikle yüksek kaliteli etler, bazı deniz ürünleri ve sütlerde çiğ süt ve pastörize edilmemiş ve organik olan süt ürünleri dahil hayvan proteinleri tüketilmelidir. Karbonhidratlı gıdaların özellikle işlenmiş, paketlenmiş türler yüksek miktarda alınması, çinko eksikliğinin en önemli nedeni olabilir. Çinko eksikliği karbonhidratların yüksek kaliteli protein kaynaklarının yerini alması nedeniyle oluşur, aynı zamanda insanların sindirim sistemlerinin bozulması, çinkoyu yeterli oranda emme yeteneğini zorlaştırmaktadır. Kimler Çinko Eksikliği Riski Taşır? Et veya süt ürünleri içermeyen vegan veya vejetaryen bitki temelli diyetleri uygulayan herkes, yüksek gıda kaynaklarını ortadan kaldırdığı için genelde en büyük riski taşır. Ağır mide asidi sorunları, sızdıran bağırsak sendromu gibi kronik sindirim sorunları olan insanlarda çinko eksikliği olma olasılığı daha yüksektir. Son olarak, doğum kontrol hapı kullanan veya hormon replasman tedavisi gören kadınların da yüksek risk altında olabileceği düşünülür, çünkü bu hormonlarla ilgili vücuttaki çinko yapısına müdahele edilebilir. Çinko eksikliği ile ilgili en yaygın bulgular ve belirtiler şunlardır • Tuzlu veya tatlı yiyecekler için ekstra istek, iştah değişiklikleri • Tat ve koku alma yetisinde azalma • Kilo artışı ya da zayıflama • Saç dökülmesi • Diyare dahil olmak üzere sindirim sistemi sorunları • Kronik yorgunluk sendromu • Kısırlık • Kötü regl veya menopoz belirtileri de dahil olmak üzere hormonal problemler • Düşük bağışıklık sistemi • Konsantrasyon ve hafıza sorunları • Yaralar, cilt enfeksiyonları veya tahrişi iyileşmede azalma • Sinir disfonksiyonu Çinkonun Sağlığa Faydaları Nelerdir? 1. Bağışıklığı arttırarak, soğukalgınlığı ile mücadele eder. Çinko genellikle soğuk algınlığı ve hastalık semptomlarıyla mücadele için bir çare olarak görülüyor. Çinko, en az beş ay süreyle alındığında, soğuk algınlığı ile hastalanma riskinizi azaltabilir ve ayrıca iyileşme sürecini hızlandırabilir. Yapılan araştırmalar, çinkonun mukus ve bakterilerin burun pasajlarına yapışmasına neden olan moleküler prosesi etkileyebileceğini gösteriyor. İyonik çinko, elektriksel yüküne bağlı olarak, burun epitel hücrelerindeki alıcılara bağlanarak ve etkilerini bloke ederek bir antiviral etki gösterebilme özelliğine sahiptir. 2. Kansere karşı mücadelede güçlü bir antioksidan olarak görev yapar. Çinko, kanser tedavisi de dahil olmak üzere, oksidatif stresle mücadeleye ve hastalık gelişim şansını azaltmaya yardımcı olan etkili bir anti-inflamatuar ve antioksidan ajandır. Özellikle yaşlı hastalarda çinko yararları, kanserli hücre mutasyonunu ve tümör büyümesini engelleyen sağlıklı hücre bölünmesini destekleme kabiliyetini içermektedir. 3. Hormonları dengeler. Çinko hormon sağlığı ve doğurganlığa faydalıdır, çünkü hem erkek hem de kadınlarda çok yaygın rolü olan testosteronu doğal olarak artırmak da dahil olmak üzere hormon üretiminde önemli bir rol oynar. Çinko aynı zamanda kadın seks hormonlarını etkiler ve yumurtalıklarda yumurta oluşturma ve bırakma işlemlerine dahi katılmaktadır. Çinko kadınlarda üreme sağlığını destekleyen östrojen ve progesteron üretimi için gereklidir. Östrojenler çok yüksek veya çok düşük seviyelerde menstruasyon, ruh hali değişiklikleri, erken menopoz, kısırlık sorunlarına neden olabilir ve hatta bazı kanserler için riski arttırabilir. 4. Diyabetle savaşır. Çinko, kan şekerinin düzenlenmesinde rol oynayan ana hormon olan insülini dengelemek için gereklidir. Çinko, kan şekeri düzeylerini etkiler, çünkü insülin pankreasta yeterince depolanır ve glikoz kan dolaşımına girdiğinde salınır. Aynı zamanda insülinin hücrelere bağlanması için gerekli olan sindirim enzimlerinin doğru bir şekilde kullanılmasına izin verir, bu nedenle glikoz, yağ olarak depolanmak yerine vücut için yakıt olarak kullanılır. 5. Kan damarlarını destekleyerek kalp sağlığını korur. Çinko, kardiyovasküler sistem içindeki hücrelerin sağlığını korumak için ihtiyaç duyulurken, aynı zamanda iltihaplanma ve oksidatif stresi de düşürür. Damarları çizen hücrelerin ince tabakası olan endotel, kısmen yeterli çinko seviyesine dayanır. Çinko, sağlıklı dolaşımı destekleyerek kalp sağlığını geliştirir, tıkanmış ya da hasar görmüş arterlerin yüksek tansiyonu ve kolesterol düzeyleri için doğal bir çare olarak yardımcı olur. 6. Diyareyi önler. Çinko eksikliği kronik sindirim problemleri ve diyare hastalığı ile direk ilgilidir, bu nedenle çinko desteğinin hem profilaksi hem de akut diyare tedavisi olarak etkili olduğu gösterilmiştir. 7. Doğurganlığı arttırır. Çalışmalar, çinkonun doğurganlıkta önemli bir rol oynadığını, özellikle erkeklerdeki serum testosteron düzeylerini yükselttiğini göstermektedir. Normal genç erkeklerde diyetten kaynaklanan çinko kısıtlaması ve eksikliği serum testosteron konsantrasyonlarında belirgin bir düşüş yapar ve bu da üremeye olumsuz etkiler yapabilir. Wayne Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı tarafından yürütülen bir çalışmada, 20 haftalık çinko kısıtlamasından sonra hastalara çinko takviyesi vererek erkeklerin çoğunda etkili testosteron artışı sağlanmış. Aman dikkat! Çinko, kadın yumurtalarının büyüme sürecinde yeterli çinko seviyesine ihtiyaç duyulduğundan kadın doğurganlığını da etkiler, aksi takdirde yumurtalar düzgün olgunlaşamaz ve ovulasyon sıkıntısı ortaya çıkar. 8. Besin emilimi ve sindirime yardımcı olur. Çinko, protein sentezini etkiler ve vücut tüketilen besinlerden amino asit kullanılmasını gerektirir. Aynı zamanda vücudun ana enerji kaynaklarından biri olan gıdalardaki karbonhidratların parçalanmasında yer alır. Bu nedenle, çinko eksikliği düşük enerji seviyelerine neden olabilir. 9. Karaciğer sağlığını destekler. Çinko desteği enfeksiyon olasılığını azaltır ve karaciğer hasarının daha düşük seviyelere indirir. Çinko, karaciğerdeki iltihaplanmayı azaltmak için temizlik yaparken, serbest radikal hasarını azalttığında, besin emiliminde yardımcı olur ve uygun atık eliminasyonuna yardımcı olabilir. 10. Kas gelişimi ve onarımına yardımcı olur. Çinko, hücre bölünmesi ve büyümesinde çok önemli rol oynar, bu nedenle çinko, vücudun kendisini iyileştirmesini, kas ve iskelet sistemlerinde mukavemeti korumasını mümkün kılarak, kas onarımına ve büyümesine fayda sağlar. Çinko, kas kütlesi ve sağlıklı bir metabolizma oluşturan testosteron, büyüme hormonu ve insülin benzeri büyüme faktörü-1 IGF-1 salınımında da yardımcı olur. Çinko Hangi Besinlerden Alınabilir? Yüksek proteinli gıdalar, doğal olarak elde edilebilecek en yüksek miktarda çinko içerir. Çinkonun en iyi 12 besin kaynağı şu şekildedir • Koyun eti — 75 gramda milligram güünlük ihtiyacın %35’i • Doğal beslenmiş dana eti — 75 gramda milligram günlük ihtiyacın %32’si • Bezelye — 1 bardak haşlanmış bezelyede milligram günlük ihtiyacın %31’i • Kajun fıstığı — ¼ bardakta milligram günlük ihtiyacın %23’ü • Kabak çekirdeği— ¼ bardakta milligram günlük ihtiyacın %20’si • Yoğurt ya da Kefir— 1 porsiyonda 1 milligram günlük ihtiyacın % • Tavuk eti— 75 gramda 1 milligram günlük ihtiyacın % • Hindieti— 75 gramda 1 milligram günlük ihtiyacın % • Yumurta — 1 tane büyük boyda milligram günlük ihtiyacın %7’si • Mantar— 1 bardakta milligram günlük ihtiyacın %7’si • Somon — 75 gramda milligram günlük ihtiyacın %6’sı • Toz kakao — 1 yemek kaşığında milligram günlük ihtiyacın %3’ü

çinko mutfak eşyalarında kullanılır mı